Antwoord op parlementaire vragen over de betoging van 7 juni, de mondmaskers en de relance

Alleen het gesproken woord telt.

Dank u meneer de voorzitter.

Er zijn inderdaad drama's die over de hele wereld emoties, woede en opstand opwekken. Er is ook een strijd die geen grenzen kent. Een strijd die ons allemaal moet mobiliseren, niet alleen vandaag, maar altijd.

Over de strijd tegen racisme en geweld, in welke vorm dan ook, is geen enkel compromis mogelijk. De dood van George Floyd heeft ons op tragische wijze herinnerd aan de discriminatie waar veel mensen vandaag de dag nog steeds het slachtoffer van zijn.

En in het licht van dit onrecht, dit geweld, wilden veel burgers hun woede uiten en hun vastberadenheid om de haat jegens anderen te bestrijden.

Ik heb het al gezegd en ik zeg het nogmaals, ik begrijp het, ik benadruk het. Het is gerechtvaardigd, de zaak is gerechtvaardigd.

We moeten echter rekening houden met de gezondheidscontext waarmee we al enkele maanden te kampen hebben. Deze heeft veel levens geëist en het gezondheidszorgpersoneel onder druk gezet. Het feit dat de epidemiologische situatie verbetert, betekent geenszins dat ze is opgelost. De vrijheden die geleidelijk aan worden herwonnen, betekenen nog niet dat de dingen weer zoals vroeger worden. Helaas is het virus nog steeds onder ons.

Daarom heb ik afgelopen woensdag, na de Nationale Veiligheidsraad, uitgebreid met de ministers-presidenten, opnieuw op basis van de aanbevelingen van de deskundigen zeer duidelijk aangegeven dat elke samenkomst, hoe nobel het doel ervan ook is, in strijd is met de maatregelen die deze Raad heeft genomen, gezien de risico's die dergelijke samenkomsten met zich mee kunnen brengen voor de verspreiding van de epidemie. Dat heb ik tijdens de persconferentie duidelijk gemaakt, omdat dit volledig overeenstemt met de discussies die we tijdens die Nationale Veiligheidsraad hebben gevoerd, in tegenstelling tot wat sommigen zelfs op het spreekgestoelte van sommige parlementen beweren.

Het is heel belangrijk eraan te herinneren dat deze regels er zijn om de bevolking te beschermen en niet, zoals soms schaamteloos wordt geïmpliceerd en zelfs openlijk wordt verklaard, om publieke manifestaties aan banden te leggen.

Afgelopen donderdag heb ik hier ook de wens geuit dat er een alternatief zou worden gevonden – dus géén demonstratie. Ik vond het dan ook bemoedigend dat in een Belga-bericht werd aangekondigd dat er een gesprek zou plaatsvinden tussen burgemeester Close en de organisatoren om te zoeken naar een veilige oplossing.

Vrijdag kondigde de stad Brussel aan dat zij besloten had een zogenaamde statische actie te tolereren zonder voorafgaand overleg met de minister van Binnenlandse Zaken.

Afgelopen zondag kwamen zo'n 10 000 mensen vreedzaam bijeen op het Poelaertplein in Brussel.

De gewelddaden die na de demonstratie hebben plaatsgevonden, zijn uiteraard onaanvaardbaar en de daders moeten worden vervolgd. Elke vorm van geweld is inderdaad onaanvaardbaar.

• Er is een juridische task force ingesteld om de geweldplegers te identificeren. Er zijn al 239 arrestaties verricht, waaronder 7 gerechtelijk. Daarvan heeft het parket er één bevestigd.
• Ik herinner u eraan dat de tuchtregeling voor burgemeesters die het ministerieel besluit niet respecteren, een regionale bevoegdheid is. 

Hoe dan ook, en hoewel de bescherming van de gezondheid van onze medeburgers de prioritaire doelstelling moet blijven, was het houden van een dergelijke manifestatie - waarbij de social distancing praktisch onmogelijk kon worden gerespecteerd, formeel gezien in strijd met de richtlijnen van de NVR.

Op dinsdag dus, de dag na de demonstratie, heb ik een zeer constructieve en gemoedelijke ontmoeting gehad met de burgemeester van Brussel, Philippe Close. Deze ontmoeting werd afgesloten met een gezamenlijk persbericht waarin ook duidelijk werd bevestigd dat elke demonstratie in strijd blijft met de richtlijnen. En dit bericht geldt natuurlijk voor alle Belgische steden en gemeenten.

In het persbericht werd ook aangegeven dat er, net als voor andere aspecten van ons leven, perspectieven gingen worden geboden om ons in het openbaar te kunnen uitdrukken, rekening houdend met de gezondheidssituatie.  Het gaat er dus niet om uitzonderingen te maken op de regels die voor iedereen gelden, maar wel om te kijken hoe de verzoeken om publieke meningsuiting kunnen worden georganiseerd met inachtneming van de regels die door iedereen moeten worden nageleefd, ongeacht rang of status.

Het is absoluut noodzakelijk dat de boodschap aan de bevolking duidelijk is. We kunnen het aantal mensen voor bepaalde evenementen niet drastisch beperken en tegelijkertijd duizenden mensen vrijuit zien samenkomen.

Dus, ja, meneer Emmanuel André heeft een tweet geschreven, waarin hij niet vraagt om onszelf op te sluiten, maar, volgens wat ik heb gelezen, wel om de barrièregebaren 14 dagen nauwgezet te respecteren. En natuurlijk zouden we uit voorzichtigheid en gezond verstand in de eerste plaats beter niet aan dit soort evenementen deelnemen, maar wanneer we dat toch doen, moeten we weten dat we een verhoogd risico nemen voor onze eigen gezondheid, maar ook voor die van anderen en dat we daarom voorzichtiger moeten zijn. Laat er geen misverstand over bestaan, het virus blijft slachtoffers maken. Ik roep daarom iedereen op, zoals ik regelmatig doe, maar ik ben niet de enige. Velen van ons hebben dat sinds het begin van de crisis gedaan en blijven blijk geven van verantwoordelijkheidszin, blijven waakzaam voor zichzelf en vooral, vooral voor anderen.

Dank u.

Dank u, meneer de voorzitter.

Zoals u weet, woedt de coronaviruscrisis wereldwijd en heeft ze sinds enkele weken geleid tot tekorten over heel de wereld. De crisis is dus opgedoken in alle landen waar er ook een nationale productie was. 

Onze teams en administraties hebben dag en nacht gewerkt aan het vinden van oplossingen om deze uitdaging het hoofd te bieden. Deze oplossingen zijn uiteraard niet perfect, maar het zijn wel oplossingen.

Het zijn oplossingen, want ik herinner u eraan dat we 71 miljoen chirurgische maskers en 5 miljoen FFP2-maskers hebben verdeeld, die in de eerste plaats bedoeld waren voor de gezondheidszorg.

De strategische voorraad bevat vandaag 14 miljoen chirurgische maskers en 3,3 miljoen FFP2-maskers.

Men heeft mij gevraagd naar de RAG. De RAG is de Risk Assessement Group. In februari benadrukte deze groep inderdaad het nut van mondmaskers. Maar dat was geen algemeen advies voor de hele bevolking omdat dit advies betrekking had op personen met ademhalingssymptomen of op de familieleden of verzorgers van zieke mensen die mogelijk besmet waren met covid.

Zoals u ziet, wordt in datzelfde advies duidelijk gesteld dat stoffen maskers in geen enkel geval worden aanbevolen door de WHO. Bovendien staat er ook in dat ze een vals gevoel van bescherming kunnen geven, waardoor mensen meer risico’s durven te nemen. Maar het is wel waar dat het aanbieden van een wasbaar masker het gevoel van paniek onder de bevolking kan verminderen.

U begrijpt ook dat het toen februari was en dat er daarna beslissingen werden genomen over de lockdown. Wat wilde dat zeggen, de lockdown? Een fundamentele beperking van alle contacten, van alle contacten buitenshuis, dus u begrijpt dat de kwestie van de maskers voor het grote publiek op dat moment nog geen groot probleem was.

Maar u hebt ook opgemerkt dat de RAG, wat betreft dit advies van 22 februari en de aanbevelingen die momenteel worden gedaan, net als andere organen is geëvolueerd.

De federale regering heeft effectief beslist om haar steentje bij te dragen in het leveren van maskers voor de hele bevolking.

Ik zeg “haar steentje bij te dragen” en “beslist om haar steentje bij te dragen”, omdat het gaat om het dragen van maskers als preventieve maatregel. De preventie in België wordt georganiseerd en verzekerd door de gewesten. Het is dus geen federale bevoegdheid. Dat maakt niet uit, zal u zeggen. Dat neemt niet weg dat de levering van de maskers moeilijk was. Dat is waar. Maar ik herinner u eraan, het was overal moeilijk, voor iedereen. Maar moest men daarom klagen? Klagen omdat we de bevolking wilden helpen, omdat we misschien een beetje vertraging hadden opgelopen? Ik denk dat het antwoord op die vraag nee is.

Daarom hebben we twee dingen gedaan. We wilden het beschermingsniveau van de reeds aangekochte of met de hand gemaakte maskers verhogen door, zoals u weet, 12 miljoen filters te bestellen. De steden en gemeenten werden bevoorraad tot en met 29 mei jl., en zij zijn verantwoordelijk voor de verdeling.

De overheid heeft ook 18 miljoen stoffen mondmaskers besteld. Deze maskers zijn allemaal geleverd – sommige helaas met een extra vertraging inderdaad. En ik herinner u eraan dat de twee firma’s contractueel moesten leveren vóór 24 mei. Er zullen dus boetes worden opgelegd voor vertraging, zoals bepaald in het bestek. Deze maskers zijn vanaf 15 juni gratis beschikbaar in de apotheek voor alle burgers. 

De kwaliteit van deze maskers wordt door sommigen in twijfel getrokken. Ik wil er echter op wijzen dat Defensie gisteren en aan het begin van de week nog heeft bevestigd dat deze maskers een antibacteriële laag hebben en dat ze zijn getest in een laboratorium. Defensie geeft ook aan dat ze voldoen aan de voorgeschreven normen en aanbevelingen van de WHO.  Vandaag of gisteren nog, denk ik, heeft Marc Van Ranst, viroloog aan de KUL en lid van de GEES, bevestigd dat de virussen het wassen van deze maskers met wasmiddel niet overleven.

Defensie ontkent trouwens dat een firma geweerd zou zijn omwille van het feit dat het masker niet op 60 graden gewassen zou mogen worden. De betrokken firma werd technisch niet-conform verklaard bij gebrek aan bewijzen voor voldoende luchtdoorlaatbaarheid en filtercapaciteit. Defensie bevestigt bovendien de soliditeit van de overheidsopdracht voor een totaalbedrag van 39 miljoen euro.

Eén ding is zeker, of eigenlijk twee dingen: ten eerste dat u al deze antwoorden al heeft gekregen, mijnheer Goffin heeft al de kans gehad om ze uit te leggen, om er uitgebreid op in te gaan. Defensie heeft verschillende persmededelingen gedaan. Ik begrijp dat dit een belangrijke zaak is en dat men dit opnieuw wil bespreken in het parlement, ik zeg alleen maar dat de antwoorden al zijn gegeven. Maar dat is niet erg.

De tweede zekerheid die fundamenteel is, is dat we de zaken altijd kunnen analyseren door te zeggen “er moest maar dit gebeuren, er moest maar dat gebeuren, dat had er moeten gebeuren. Nu weten we dat, voordien wisten we dat niet”. Ik zeg alleen maar dat alle beslissingen die deze regering in deze tijd van crisis, in deze tijd van acute crisis, in deze tijd van wereldwijde crisis heeft genomen, altijd zijn genomen met de bescherming van onze bevolking en het algemeen belang in het achterhoofd. En bij de analyse van de beslissingen moeten we misschien rekening houden met de context van de destijds beschikbare informatie, de geldende regelgeving, de aanbevelingen die op dat moment beschikbaar waren van de deskundigen en de vertegenwoordigende autoriteiten, of als het gaat om de maskers, met de beperkingen die verband houden met het algemene tekort.

Ik dank u.

Dank u meneer de voorzitter.

Sinds het begin van de crisis hebben we er alles aan gedaan om de gezondheid van de hele bevolking effectief te beschermen, zoals u weet.

Maar ook om onze medeburgers en onze bedrijven zoveel mogelijk te beschermen tegen de belangrijke sociaaleconomische gevolgen.

Uit een studie die in tien Europese landen en in de Verenigde Staten en Japan is uitgevoerd, blijkt bovendien dat de maatregelen die wij hebben genomen in overeenstemming zijn met het Europese gemiddelde. Natuurlijk moet het werk doorgaan.

Zoals u weet ,werd afgelopen zaterdag in de Kern +10 een akkoord bereikt om de koopkracht van de Belgen en de meest getroffen sectoren verder te ondersteunen.

Het gaat om het derde luik van het Federaal Plan voor Sociale en Economische bescherming. Het draait om verschillende soorten maatregelen.

Het eerste pakket gaat om maatregelen die al genomen zijn, maar die verlengd worden. Sommige tot en met 31 augustus, zoals de tijdelijke werkloosheid door corona-overmacht, het overbruggingsrecht voor zelfstandigen en het corona-ouderschapsverlof. Andere maatregelen zijn verlengd tot 31 december zoals het individuele belastinguitstel of belastingvrijstelling voor schenkingen van computerapparatuur aan scholen.  

Tegelijk zijn ook vier specifieke steunmaatregelen gedefinieerd voor sectoren in moeilijkheden, waaronder de horeca, tot en met december. Het gaat met name over het overbruggingsrecht, de tijdelijke werkloosheid, de bedrijfsvoorheffing en een verlaging van de BTW tot 6% voor de horeca. U kent deze maatregelen, dus ik zal er niet in detail op ingaan

We hebben ook een reeks beslissingen genomen een rechtstreekse invloed hebben op de koopkracht van de mensen, zoals de consumptiecheque van 300 euro. euro. (Maar wanneer we spreken over de werkloosheid, heeft dat natuurlijk ook te maken met de koopkracht van de mensen) of extra sociale bijstand.

Naast dit eerste pakket maatregelen waarover overeenstemming is bereikt, zijn de tien partijen overeengekomen de gesprekken voort te zetten om steunmaatregelen te bepalen die dit eerste pakket zouden kunnen aanvullen. En de besprekingen zijn aan de gang, ik zal dus vandaag hier niet verder over uitweiden.

Het doel is om voldoende consensus tussen de beide partijen te vinden om deze maatregelen door te voeren, maar uiteraard ook om een beetje consistentie te behouden tussen de visie van de regering de visie van het parlement. En wanneer deze consensus is bereikt, is het de bedoeling een akkoord te bereiken tussen de tien partijen.

Het is duidelijk dat we deze strategische visie moeten behouden, dat we ze moeten respecteren, dat we de coherentie moeten respecteren en dat we moeten voorkomen dat er andere maatregelen worden voorgesteld of genomen die deze visie kunnen ondermijnen, of zelfs een nog negatievere en misschien minder nuttige impact hebben op de staatsbegroting.

Dan zijn er nog de steunmaatregelen, die, zoals ik u al meermaals heb gezegd, tot en met 31 december duren. Dat is de einddatum die we vandaag hebben vooropgesteld.

En daarnaast, alles wat effectief betrekking heeft op de relance. Wat is de relance? Dat zijn maatregelen voor de langere termijn, structurele maatregelen. En aangezien het om structurele maatregelen voor de middellange en lange termijn gaat, die de heropleving van onze economie structureren, denken we, denk ik, en ik heb het al honderd keer herhaald, dat ze moeten kaderen in, dat ze in feite de hoeksteen moeten vormen van een regeringsakkoord. Een regeringsakkoord dat een meerderheid in de Kamer heeft, zodat deze maatregelen op een duurzame manier kunnen worden uitgevoerd, maar vooral ook op een solide manier. Ik denk dat het land dit nodig heeft.

Ik dank u.